DE TELOORGANG VAN ONZE TAAL?

De Nederlandse universiteiten luiden de noodklok: eerstejaarsstudenten kunnen niet meer spellen. Ook zijn ze niet in staat een behoorlijke zin te formuleren. Bijna de helft  van de rechtenstudenten aan de Erasmus kwam niet door de taaltoets heen, meldt NRC afgelopen zaterdag. De spelfouten zitten ‘m vaak in de d’s en de t’s. ‘Ik vindt’, ‘hij werdt’ en ‘het is gebeurt’ zijn toppers in de fouten. Maar ook de regeltjes voor het plaatsen van leestekens zijn bij de meeste studenten totaal onbekend. We hebben het dan wel over de mensen die over een jaar of vijf als jurist op het bedrijfsleven worden losgelaten, wel de mensen die straks als advocaat of rechter worden geacht goede stukken te kunnen produceren.

Voorbeelden
‘De slechte informatie dat gegeven wort’, schreef een student. Twee fouten in een zinnetje van zes woorden. Een docent van de Erasmus geeft een voorbeeld van slecht formuleren. Met wat moeite kan je na twee keer lezen een heel klein beetje begrijpen wat deze studente bedoelde te zeggen. Tagrijn nodigt de lezer uit een poging te doen: ‘Is de opzet die in de beschrijving van het begrip moord staat bewezen en is er ook sprake van een voorbedachte rade die een eis is bij het begrip moord zonder twijfels bewezen, omdat Peter Jansen niet echt een eigen wil had door zijn slechte jeugd en slechte partner keus.’ Heb je er chocola van kunnen maken? Zou deze studente straks gewoon haar bul halen?

Waar ligt de oorzaak?
De universiteiten zijn van mening dat er op de middelbare scholen erbarmelijk slecht Nederlands wordt gegeven. Daar ligt de oorzaak en daar moet iets aan worden gedaan. En laat Tagrijn het daar nou niet mee eens zijn. Hij kan zich niet herinneren dat hij op de middelbare school heeft leren spellen. Literatuur, literatuurgeschiedenis, tekstverklaring, opstellen schrijven en kreten als anakalouth, pleonasme en tautologie uit z’n kop leren, dat was het. De rest was basiskennnis en dat wist je allemaal al.
Want toen hij negen of tien jaar was, leerde hij al hoe je met die d’s en t’s moest omgaan, wanneer je wel en wanneer je niet een komma  moest plaatsen en pfff… zinsontleden, zinsontleden en weer zinsontleden. Pas toen je op de middelbare school andere talen ging leren, begon je het nut ervan in te zien. En dus ligt de wortel van het kwaad niet bij het middelbaar onderwijs. Terug naar de basisschool…

Taalpurist?
Tagrijn wil hier nu niet de taalpurist uithangen, die alarm slaat als iemand een keer zegt: ‘een aantal mensen stonden’ in plaats van ‘stond’.  Het zal hem worst zijn. Maar ongelooflijke dom- en slordigheden, zeker in stukken die straks als ‘officieel’ door het leven moeten, zijn uit den boze.

(Zin in een klein testje? Doe dan even de taaltest van RTL-Nieuws met 22 kleine vragen en vergelijk je score met die van de andere deelnemers.)