Leids Detail 225

Een gevelsteen, een dakopbouw en een ornament. Kort en goed: waar zijn deze Leidse details nu weer te vinden? Je leest het weer als je naar onder scrollt. 

De gevelsteen met de oude appelboom uit 1594 zit in een oud gerestaureerd pandje aan de Nieuwstraat. De betekenis ervan is onbekend.

Deze vreemde construcie is vrij modern. Klopt, het is er ook later opgezet. Het hoort bij het Mierennesthofje en is zichtbaar vanaf de ingang aan de Middelweg.
In 1374 vermaakte kanunnik Gerardus Jacobi zijn huis aan de Hooglandse Kerkgracht aan zijn dienstmaagd Katrijne Jacobsdochter. Toen dit huis haar in 1386 toeviel, verliet zij haar woning aan de Hooglandse Kerksteeg en schonk dit aan een door haar in het leven stichting, zodat hier begijnen zouden kunnen wonen. Daarbij bepaalde zij nog dat de vrouwen later ook een ander huis mochten betrekken. In 1402 is zij waarschijnlijk overleden, want het Sint Pancrasbegijnhof verhuisde nu naar het grotere pand aan de Hooglandse Kerkgracht.
Het hof werd rond 1500 ook wel Gerrit Lam’s Bagijnhof genoemd, naar de kanunnik van de Pieterskerk. Toen de begijnen als gevolg van de kerkhervorming in 1575 het hofje moesten verlaten, vervielen de goederen aan de inmiddels protestantse Sint Pancraskerk. Het hof werd nu in bezit genomen door vluchtelingen uit de zuidelijke Nederlanden. Omdat dit kinderrijke gezinnen waren, werd het hof door de bevolking het ‘ruypenest’ (ruipen zijn rupsen), of ‘mierennest’ genoemd. Nadat enkele huisjes waren gesloopt werd hier een Remonstrantse kerk gebouwd.
In 1731 werden de overige huisjes verkocht aan Diederick Graaf van Leyden (1695-1764), die op deze plek in 1760 opnieuw een hofje met zeven huisjes stichtte. Een paar jaar later maakte hij het hofje geschikt voor bewoning door vijf echtparen. In de loop der jaren raakte het hofje sterk in verval; in 1948 moesten de bewoners zich nog behelpen met gaslicht. Het werd in 1978 echter van de slopershamer gered door Stichting Diogenes. Deze stichting kocht de bouwval op en renoveerde het grondig.

Tot slot zie je hieronder de Marekerk met het fronton waarop de wapenschilden van de toenmalige burgemeesters van Leiden zijn afgebeeld.