Soms kijk je uit je raam en wordt dan verrast door een prachtige zonsondergang. Snel een foto anders is het beeld verdwenen. Je kijkt hier over het Roomburgerpark heen en ziet nog een stukje van de Petruskerk en rechts de onderduikende zon.
Ik heb geprobeerd hier een schilderijtje van te maken, waarvan hier het resultaat. Afmeting 40 bij 30 cm. Geschilderd op canvas met olieverf en onderschildering in acryl.
(Meer schilderijen van Tagrijn zijn te vinden door bij Categorieën rechts op Expo te klikken.)

Marius van Dokkum in Harderwijk

Het voorheen nogal stoffige Stadsmuseum van Harderwijk onderging kort geleden een enorme verfrissende metamorfose. Na een verbouwing en uitbreiding van het historische pand en het aantrekken van een nieuwe conservatrice telt het museum nu volop mee in het Gelderse. Je kunt er niet meer alleen de geschiedenis van het oude Harderwijk in oude voorwerpen en klederdrachten bekijken, maar er is nu ook veel ruimte voor andere zaken. Bovendien is er ruimte gemaakt voor een hapje en een drankje. Kort geleden was er aandacht voor de Kinderboekenweek en daarvoor was er een voor vele andere kleine musea een jaloersmakende expo van etsen van Rembrandt uit een particuliere verzameling. Voor een museum toch altijd een feestje als je zo’n vis weet binnen te halen.

Nu is het de beurt aan Marius van Dokkum. Vele zalen lang wordt de bezoeker op enkele verdiepingen verrast door de humoristische invalshoek in het werk van deze kunstenaar. Het werk van Van Dokkum omvat ook kindertekeningen voor zijn leuk geschreven kinderboeken. Hieronder een selectie van zijn werk. Ik hoef er niets bij te vertellen want ze vertellen zelf hun verhaal. Helaas is de belichting in de zalen (onbedoeld) zo afgesteld dat fotograferende bezoekers hinder ondervinden van een onaangename schittering van de vernislaag op de werken, zoals je ongetwijfeld ziet op meerdere afbeeldingen, waardoor veel werk niet of niet correct kon worden vastgelegd. Maar wie zijn glimlach na het verlaten van het museum toch wil vasthouden kan dan uiteraard de goed verzorgde catalogus aanschaffen.

Stadsmuseum Harderwijk, Donkerstraat 4. Open: di tm za 10-17 u.; zo 12-17u.
De tentoonstelling is nog t/m 3 januari 2016 te zien en is gratis toegankelijk met een MK.
Catalogus € 39,50.

Kruisbessen

Mijn oom Kees is inmiddels 94 jaar en een fervent aanhanger van het orthodox digibetisme. Steeds weer schiet hij in de stress bij het zien van zo’n enge pinpas waarmee je geld uit de muur kunt halen. Op zich geen ramp, want binnen afzienbare tijd verdwijnt die pas toch en mag je bijna al je financiële handelingen met je smartphone gaan verrichten. Die geldfabrieken als ING en Rabo zien steeds weer opnieuw kans met hun verfrissende nieuwe ideeën de oudere medemens een gevoel van totale disoriëntatie bij te brengen. ‘Met mijn wat?’, roept oom Kees dan vertwijfeld. Want hij heeft nog steeds zo’n telefoon met een touw eraan. Voor de parkeermeter heeft hij zo’n phone niet meer nodig want zijn laatste auto (een Volkswagen zonder lak en verlakkerij) is al vijftien jaar geleden naar de sloop gegaan. Afgekeurd, al reed hij volgens oom Kees nog als een zonnetje. Hij doet nu alles met de bus. Al zit het hem behoorlijk dwars dat hij voor een ritje geen kaartje meer mag kopen, maar alweer met een ander pasje moet in- en uitchecken, wat hij na enige uren uitleg toch nog redelijk snel doorhad. Maar andere zaken betaalt hij met ‘klinkende munt’ zoals hij dat zelf graag uitdrukt. ‘Maar hoe komt u dan aan het geld van uw pensioen?’, vraag ik hem wel eens. Dan lacht hij wat geheimzinnig en zegt: ‘Een vriendje bij de bank’. ‘Die computers, jongen, die zijn echt het begin van het einde. Ik maak dat niet meer mee, maar jij zult het zien. Alles gaat naar de hatsmodee met die krengen’. Ik geef toe dat ik dat stiekem ook wel eens denk…
Ieder jaar in maart doet hij een beroep op me om zijn formulier voor de Inkomstenbelasting in te vullen. Inloggen met je digidnummer. ‘Met welk nummer?’, roept hij dan ieder jaar in paniek, terwijl hij zich in stilte afvraagt wat inloggen ook alweer is. Ik leg het hem niet meer uit: een zinloze exercitie. Ik weet het wachtwoord dat zelfs hij niet weet. Maar ook dat is straks voorbij. Nee, niet omdat hij dood gaat, want hij heeft nog lang geen plannen in die richting.
Ondanks zijn hoge leeftijd woont hij nog steeds ‘op z’n eigen’, zoals hij dat zegt. Hij loopt nog regelmatig met een boodschappentasje naar de markt maar niet als het regent. ‘Zegt m’n buurvrouw dat je kan zien of er een bui komt als je een eppie op je telefoon zet! Ouwe mensen in de maling nemen, dat vinden ze leuk. Maar je oom Kees trapt daar niet in. Ga een beetje op die hoorn zitten turen of het gaat regenen! Naar malle Eppie. Wat zou ze lachen’. En vervolgt: ‘Weet je wat ik trouwens al jaren niet meer zie op die markt?’ ‘Ja’, zeg ik, ‘kruisbessen’. Want zo zachtjes aan ken ik zijn grote gemis wel en hij vraagt zich af of die dingen nog wel bestaan. Hij verbaast zich er wel steeds over dat ik dat weet, maar hij herhaalt zichzelf als de dagen van zijn monotoon bestaan. Het vervelende is dat ik er ook op ga letten en er op de markt steeds voor hem naar vraag. ‘Hebt u kruisbessen?’ De groenteman herkent me al van verre als een van die twee rare kerels van de kruisbessen en roept dan: ‘Neeheeeh, ik heb géén kruisbessen!’
Vandaag was oom Kees wat terneergeslagen.
‘Loop ik over de markt, roept die kerel, nou meneer, ik heb vandaag speciaal voor u kruisbessen bij me. Ik denk nog: wat aardig en zeg: ‘O, wat leuk.’ Wil die koopman ze me gelijk aan me kwijt. Dus ik zeg, ja, hoor eens even, ik hoef die krengen niet, ze zijn niet te vreten, ik wilde alleen maar weten of die dingen nog bestonden, eigenlijk’. Wordt die vent toch kwaad. Snap jij dat nou? En zegt ie ook nog dat ik best met mijn pas mag betalen. Met mijn pas! Ja hoor, ammehoela! Die krijgt ie niet te zien.Nee jongen, oom Kees is dan wel oud, maar hij laat zich heus niet bedonderen! Wat een oplichter!’

De echte Zwarte Piet…

En nu moet dat gezeur over Zwarte Piet maar eens afgelopen zijn! Al jarenlang wordt er gesteggeld over de rol van deze figuur in het leven van Sint Nicolaas. En het houdt maar niet op. Daarom heeft Tagrijn nu maar eens uitgezocht hoe het nu eigenlijk écht in elkaar zit en is daarvoor in oude archieven en geschriften gedoken. Want we kunnen ons een eeuwenoud volksgebruik natuurlijk niet zo maar laten afpakken.
Schrik niet, maar Zwarte Piet is een duivel. Eeuwen geleden vond er volgens de legende een hevig gevecht plaats tussen de heilige Nicolaas en de duivel. Nicolaas won, maar was barmhartig: hij liet de duivel leven maar dan moest hij wel de rest van zijn leven de knecht van Sint Nicolaas blijven. De duivel legde zich daar bij neer. Zo kwam Sint aan zijn knecht. Maar hoezo zwart? Om dat aan de weet te komen moeten we eerst even een uitstapje maken naar het middelnederlands, de taal die hier honderden jaren geleden werd geschreven en gesproken. Duivels en watergeesten werden toen nickers of ickers genoemd en altijd pikzwart afgebeeld. In Leiden heetten de Lombardsteeg en de Schagensteeg eeuwen terug Nickersteeg, want het was daar zo smal en donker dat het ’s nachts levensgevaarlijk was er doorheen te lopen. Je kon er immers wel eens een nicker, zo’n zwarte duivel dus, tegenkomen. Maar dat feit zette Tagrijn op het spoor!
Toen de Nederlanders tijdens hun verre zeereizen voor het eerst voet aan wal zetten op een eiland waar de bevolking zwart was, schrokken die Hollanders hevig: daar liepen nickers! Een eiland vol duivels! Dat er ook mensen bestonden die een andere huidskleur hadden was toen nog onbekend. Die nickers boezemden angst in. Maar al snel kwamen ze er achter dat dat ook andersom zo was: de eilandbewoners renden weg voor die enge witte lui, en dat was het begin van een stuk Nederlandse geschiedenis vol zwarte bladzijden. De naam nicker heeft lang stand gehouden en werd in Amerika overgenomen als nigger, zonder het besef dat ze het over de duivel hadden. Daardoor hebben de ‘nickers’ nog lang hun kwalijke naam behouden. Dat er dan verwarring ontstaat tussen de duivelse zwarte knecht en de zwarte slaven ligt min of meer voor de hand en dat misverstand bestaat dus helaas tot de huidige dag.
Dus: de knecht van Sint Nicolaas is eigenlijk een overwonnen duivel en het bovenstaande leert ons dat die hartstikke zwart is. Een overtuigender bewijs dat roet uit de schoorsteen niet debet is aan zijn zwarte uiterlijk, valt niet te geven en ook de slavernij heeft met deze legende dus helemaal niets te maken. Dus: accepteer straks geen witte, groene, rode of blauwe Pieten: alleen een Zwarte Piet is de knecht van de Sint. In de loop der eeuwen heeft hij zijn duivelse patroon gelukkig afgelegd. Maakte hij vroeger de kinderen nog bang door zijn duivelse uiterlijk met zwarte beharing en horentjes op zijn hoofd met rammelende kettingen, zwaaiende roede en een mand om de stoute kindertjes in mee te nemen, nu is hij niet meer dan de goedlachse assistent van de goedheiligman. Doe deze legende, dit stukje erfgoed, geen geweld aan, ontdoe sints hulp niet van zijn mooie outfit maar wel van alle kenmerkende negroïde kenmerken en hou de zwarte Piet alsjeblieft zwart. Ik zou bijna roepen: zegt het voort!

herfstimpressie

Omdat de herfstschilder ook in de woonomgeving van Tagrijn met zijn bonte palet en kwasten aan de slag is geweest, zorgde dat weer voor mooie plaatjes. Hieronder een impressie van een korte wandeling via Zoeterwoudsesingel, Plantsoen en Roomburgerpark.

Ans, ze zijn er!

Vorige week liep ik stomtoevallig door het straatje waar Ans en Arie wonen. Of woonden. Ik schaamde me een beetje. Ik was er al twee jaar niet geweest. Weliswaar hebben ze nooit door dat ik ze afluister, maar toch. Ik vroeg me af of die twee oude mensen nog zouden leven of dat ze misschien in zo’n doehetzelftehuis voor ouderen terecht zijn gekomen? Voorzichtig keek ik door het raam en zag Ans achter de tafel zitten met een grote legpuzzel. Dus ze wonen daar nog steeds. Maar waar is Arie. Zou er iets met hem gebeurd zijn? Precies op het moment dat ik dit dacht moest ik snel wegduiken achter een uitgebloeide rozenstruik want daar kwam hij toevallig net aan. Voor zijn doen met snelle pas. Binnen begon hij op opgewonden toon tegen Ans te praten: ‘Ze zijn er, Ans! Ik heb ze hier nu ook zien lopen. Net als op de tv. Allemaal zonder hebben en houwen. Ze schijnen daar in die lege school te komen. Allemaal zielig, maar kan dat hier wel allemaal? Het zijn er wel veel, hoor. Dat zijn toch vragen waar ik eerlijk gezegd wel een beetje mee kamp.’
‘Rustig nou toch, Arie. Je mag je niet opwinden voor de dokter. Dat is slecht voor je hart. Denk daar nou toch eens aan.’ Er bleek in huize Eigenbrood na twee jaar niet veel veranderd in de conversatietoon.
‘Ja maar Ans, je hebt het toch op de tv gezien. Daar bij huize Oranje. Zo’n vrouw die ze gewoon op de grond gooien. Nee, er zitten ook rare kanten aan, dat mogen we niet onder tafels en stoelen steken. En dat gaat hier ook gebeuren, ik voel de bui al drijven. Als we niet opletten escaleert het helemaal uit de hand. Daar ben ik gewoon eerlijk in.’
‘Tja, Arie. Er kunnen er natuurlijk altijd wel een paar tussen zitten die niet deugen.’ Arie veert op: ‘Juist Ans, daar sla je de hamer op z’n kop. Dat ze stiekem geweren hebben meegenomen in dat bootje die stomtoevallig droog zijn gebleven toen ze in het water vielen. En die je kop eraf hakken als je niet in hun schoenen wil lopen. En als dan die angstzaaiende vent met die witte kop ergens komt houdt ie weer een preek dat die mensen daarom weer weg moeten en dan krijgt ie ook nog een staande ovulatie. Die gooit nog eens een beetje meer olie op de golven. Pfff, het kippenvel loopt ervan over m’n rug. Die kerel kamt al die mensen over eh.. hoe was dat ook al weer?’
‘Ja, ik snap je wel, Arie. Maar ik ga er maar vanuit dat het echte vluchtelingen zijn. Ze zijn nu hier en dan moeten we ze helpen.’
‘Je hebt eigenlijk wel gelijk, Ans. Ik zeg altijd maar zo: beter een verre buur dan een vriend in nood. Of zoiets.’
‘Tja Arie, dat zeg je inderdaad altijd. Maar ik ga nu de keuken maar eens in’, eindigt Ans het niet zo vruchtbare gesprek.
‘Wat eten we straks, Ans?’
‘Ik ga boerenkool maken.’
‘Met worst en spekjes?’
‘Ja hoor, wees maar niet bang’, lacht Ans. Het wordt weer als vanouds!’
‘Lekker, Ans.’ Opeens fronst hij zijn wenkbrauwen. ‘Zeg Ans, eh…’ Arie aarzelt even.
‘Ja, Arie. Zeg het maar’, moedigt Ans hem aan.
‘Ja, kijk, eh… ik vraag me iets af, hè… Zouden die mensen uit zo’n ver land die nu in die school zitten, dat eigenlijk ook lusten: boerenkool met worst? Dan zou je wat meer kunnen koken. Want ja, misschien kun je ze toch maar beter te vriend houden. Niet dat ik bang ben natuurlijk, maar alleen maar voor de zekerheid, snap je?’

Als je oudere belevenissen van dit echtpaar wilt lezen, klik dan hier.

Leiden op z’n kop

Heel veel zon, weinig wind, een aangename temperatuur. Meer heeft de Leienaar niet nodig om op ‘drriektoberr’ het ontzet van de stad in 1574 te vieren. Al deze ingrediënten waren aanwezig, dus barstte de stad weer volledig uit zijn voegen. Na de rreveillje (zo zeg je dat hier), de uitdeling van haring en wittebrood in De Waag, koraalmuziek en dienst in de Pieterskerk is de optocht het volgende niet te missen onderdeel. Je ziet het al op de foto links: de wereld stond op zijn kop. Of achterstevoren of in spiegelbeeld. Zelfs de route van de optocht was dit jaar andersom, maar dat kwam door werkzaamheden aan de weg waar de stoet anders altijd wordt samengesteld. Hieronder een kleine selectie. (Zelfs Tagrijn stond niet op z’n vaste stekkie aan het Levendaal, maar stond nu op de stoep aan de Zoeterwoudse singel.

Na de vastigheidjes, zoals de koetsen met burgemeester, bestuur van de Drie Octobervereeniging, Gronings Ontzet en de 8 October vereeniging uit Alkmaar, de Gouden Koets (die dus nog wel in Leiden reed) waarin dit keer vertegenwoordigers van The Holland Society of New York,volgde een bonte stoet van wentelende, wervelende, draaiende en op hun kop lopende figuren. Zelfs Epke Zonderland vertoonde zijn kunsten en hing ondersteboven aan de rekstok. Je zou er zelf van doordraaien! En dat alles gelardeerd met vele plaatselijke muziekkorpsen.

Behalve muziekkorpsen was er ook andere muziek, zoals van het gezelschap hieronder en van Musicalgezelschap Otis dat een mini-uitvoering van de musical Wicked liet zien en horen.

 Je zag al dingen ondersteboven en achterstevoren en nu ga je ook nog dubbel zien: Deze twee kinderen gingen vooraf aan de stoet tweelingen.

Daarna naar de sprookjes van 1001 nacht, waarvan hieronder twee foto’s. In de feestgids was een vliegend tapijt aangekondigd. Maar waarschijnlijk was ie ondersteboven weggevlogen want ik heb het kleed niet gezien.

De traditionele afsluiting van de optocht is het korps K&G.

Daarna nog wat verder het centrum in om nog wat feestelijke sfeer te proeven en tot slot neergestreken op een terrasje aan de oever van de Nieuwe Rijn. Voor wie echt álles wil weten: witte wijn en bitterballen.

Kunstroute 2015 in Leiden

Afgelopen weekend konden liefhebbers en nieuwsgierigen weer de Kunstroute in Leiden lopen. Het was mooi weer dus wat stond me in de weg? Omdat het onmogelijk is de tientallen ateliers en galeries te bezoeken moet je je altijd tot een bepaald deel van de stad beperken. Alleen een duivelskunstenaar slaagt er in binnen twee dagen zo’n kleine honderd adressen binnen te stappen. Tagrijn had dit keer weer een klein cluster uit het weer goed verzorgde maar zoals steeds lastig te doorgronden gidsje (dat kan toch best wat eenvoudiger?) gehaald en belandde op de Langebrug en de Botermarkt. Kleine ateliers, dus geen gebouw met tientallen ateliers zoals bijvoorbeeld aan de Kaasmarkt en de Haagweg.
Hieronder een kleine greep. Eerst maar eens een kijkje genomen aan de Langebrug. Geen verkeerde keus. Op nummer 26 had Jan Nederlof een aantal werken opgehangen. Het was dringen in de kleine ruimte. Pas als een paar bezoekers het veld hadden geruimd konden er weer andere mensen naar binnen. Nederlof schildert traditioneel. En ook net zo natuurgetrouw zoals Henk Helmantel dat doet. Omdat hij ook foto’s maakt was het verschil voor sommige bezoekers niet goed te zien. Hieronder een van zijn werken.

Een paar huizen verder vinden we Pop-up Galerie Zône. Hier waren meerdere kunstenaars met hun werk aanwezig. Dit werk van Van der Poel deed me denken aan een ruimtelijke Rothko. Oordeel zelf:

Bij de buren op Langebrug 32a gingen we bij een van de leden van Ars op bezoek: Marga Klumper. Zowel haar professionele portretten als haar moderne vrije werk zijn oogstrelend. Ook van dit portret wordt je behoorlijk hebberig.

Ineke de Vries heeft haar atelier op Langebrug 103. Haar olieverfschilderijen zijn lekker los geschilderd. Het werk dat ik koos voor dit logje prikkelt de fantasie: zie ik water of zee, zie ik een heuvellandschap of loop ik hier in de duinen. Spannend.

Tijd voor koffie. Dat kwam mooi uit. Op de Botermarkt bij Af en Toe had Boudewijn Schrijvers een aantal van zijn werken opgehangen. Zijn schilderijen weerspiegelen de tegengestelde krachten in het leven. Zijn Highland Party werd het slotstuk van mijn rondwandeling.

Leidse Lakenfeesten 2015

Met zijn tientallen smalle straten en stegen lijkt het oudste deel van het Leidse stadscentrum gemaakt voor straatmuzikanten. Het is dan ook niet vreemd dat ook bij de 29e editie een kleine veertig eenlingen en groepjes hadden ingeschreven voor dit  evenement op de slotdag van de Lakenfeesten. Niet alleen De Gouden Pet, maar ook duizend euro was bovendien de moeite waard een poging te doen de allerbeste te zijn. Uiteindelijk won naar het oordeel van de jury Joni Sheila. Wat Tagrijn betreft had de originele Bereden Politie wel mogen winnen. Zijn evergreen ‘Louise zit niet op je nagels te bijten’ werd door de oudere omstanders luidkeels meegezongen.

Behalve straatmuzikanten was op het Pieterskerkhof een historische kermis opgebouwd. Nostalgie ten top al waren het natuurlijk wel de kinderen die hun rondjes mochten draaien met de achterzijde van Gravensteen als decor.

Op de Breestraat was ook dit jaar weer antiek en oude meuk in de verkoop. Een tafeltje vol bij de trap van het stadhuis recht onder het stadswapen.

Op het Pieterskerkhof was een specialiteitenmarktje aan de gang.

Nog wat beelden van straatmuzikanten.

En nu weer naar huis. Maar waar stond mijn fiets ook al weer?

Koningsdag 2015 in Leiden

Het spandoek hierboven laat aan duidelijkheid niets te wensen over: ook in Leiden werd dit jaar weer uitbundig Koningsdag gevierd. De kindervrijmarkt was dit jaar op de Breestraat en voor het eerst  was er een vrijmarkt op de Papengracht. Aan beide zijden van de Nieuwe Rijn was plaatsgemaakt voor een boekenmarkt en een Antiek- en Curiosamarkt. Rond de Pieterskerk waren ook wat stalletjes neergestreken en het Gerecht was weer voor de allerkleinste feestvierders. Het terras van Annie’s verraste ons met een bijzondere versiering. Overal speelden jonge straatmuzikantjes en over de Nieuwe Rijn schalde vrolijke oude en iets minder oude jazz van een orkest dat qua stijl erg aan de oude Skymasters deed denken. Ook de jongere muziekliefhebbers kwamen ruimschoots aan hun trekken want van één uur ’s middags tot tien uur ’s avonds was er op de Garenmarkt een doorlopende wervelende show van tientallen artiesten met als hoogtepunt het jaarlijks optreden van een van de bekendste dj”s van de wereld: Armin van Buuren. En omdat de zon zich van zijn beste kant liet zien, hadden de uitbaters van de terrasjes ook niets te klagen zodat iedereen weer een erg leuke dag heeft gehad. Hieronder een foto-impressie van een klein rondje centrum.